Gelişmiş ülkelerde oldukça seyrek görülmekle birlikte ağırlıklı olarak akciğerleri etkileyen bir hastalık olması nedeniyle tüberküloz hala konuşulmaya devam ediyor.
Dünya Sağlık Örgütü raporlarına göre, dünya genelinde görülme sıklığı ve yaygınlığı ile yaşam kayıpları oranlarının giderek düştüğü görülen tüberküloz, bugün tüm dünyada oldukça etkili sonuçlarla tedavi edilebiliyor.
Halk arasında daha çok verem olarak bilinen tüberküloz, mycobacterium tuberculosis isimli bir mikrop tarafından ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalık.
Tüberküloz, günümüzde hem önlenebilen hem de tedavi edilebiliyor. Türkiye de Sağlık Bakanlığı tarafında son derece titiz tarama ve takip programları sürdürüyor.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizde yüz binde 17.2 oranında görülen tüberküloz hastalarının, %92 si yeni tanı almış hastalardan oluştururken, %8 i daha önce tedavi gören tüberküloz hastalarından meydana geliyor.
Basiller, çoğunlukla akciğerlerde hastalık oluşturmalarına rağmen kemikler, eklemler, beyin, böbrekler, sindirim sistemi, omurga gibi organ ve sistemlerini de etkileyebiliyor. Düzenli takip ve ilaç tedavisiyle başarılı bir şekilde tedavi edilebiliyor.
***
Hava yoluyla bulaşıyor
Hastalığın hava yoluyla bulaşması çevresindeki kişilerin enfekte olma riskini artıyor. Bu nedenle özellikle hasta ile yakın ve uzun süreli teması olan kişilere bulaşma riskinin daha fazla olduğunu söyleyen Dr. Başak Koç, şu bilgileri veriyor:
Tüberküloz hastalığı olan bir kişinin nefes vermesi, öksürmesi, hapşırması, konuşması ile mikroplar havaya saçılır. Sağlıklı kişiler bu mikropları nefesleriyle alabilir. Bu nedenle hastanın aile bireyleri, aynı evi paylaştığı arkadaşları, işyeri ve çevresindeki kişilerin dikkat etmesi gerekir.
Basiller, güneş görmeyen ve yeterince havalandırılmayan ortamlarda saatlerce havada asılı kalabiliyor. Ancak, solunum yoluyla alınan verem mikrobu hemen hastalığa neden olmuyor sadece verem enfeksiyonunu gelişiyor. Vücutta sessiz kalan verem basili, kişinin vücut direncinin düştüğü bir anda hastalık olarak ortaya çıkıyor.
Tüberküloz mikrobu alarak enfekte olan kişilerin yaklaşık yüzde 10 unun yaşamlarının herhangi bir döneminde tüberküloz hastalığına yakalanabiliyor. Genellikle tüberküloz tedavisi başlandıktan yaklaşık olarak 2-3 hafta sonra bulaşıcılığı sona erer.
***
İki haftadan uzun süren öksürüğe dikkat!
Tüberküloz basili ile enfekte olan kişilerde hastalığın ortaya çıkış süresi değişebiliyor. Bazı kişilerde bir iki hafta içinde hastalık ortaya çıkarken, bazı hastalarda yıllar sonrasında hastalık görülüyor.
Burada kişinin bağışıklık sistemi son derece önem taşıyor. Dr. Başak Koç, bu nedenle 2-3 haftadan uzun süren ve tedaviye cevap vermeyen öksürük, balgam, balgamda kan, ateş, gece terlemesi, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısı gibi belirtiler gözlenen hastanın mutlaka bir uzmanı başvurması gerektiğini söylüyor.
