Bayramda ağzımızın tadı kaçacak! Çikolataya rekor zam

Kakao fiyatları arzda yaşanan düşüşün yol açtığı kriz nedeniyle iki ayda yüzde 250, son 5 iş gününde ise yüzde 15 artarak, 9 bin doları aştı. Bu durum, Ramazan Bayramı'nda geleneksel ikramlığı olan çikolatanın fiyatına zam olarak yansıdı.

Bloomberg HT'nin haberine göre, küresel piyasalarda emtia piyasasına ilişkin beklentiler sürerken, son dönemde kendinden en çok bahsettiren ürün kakao oldu. Son dönemdeki yükselişini sürdüren ve 46 yılın en yüksek seviyesine çıkan kakao fiyatları ton başına 9 bin doları geçti. Bu zamla kakaonun tonu 9 bin dolar civarında olan bakırı geride bıraktı.

Martta kakao fiyatlarında yüzde 50'ye varan artış konuşulmuştu. Piyasa uzmanları son rallinin fiyatları 10 bin dolara çıkarma olasılığına değinmişti.
Bloomberg Intelligence Analisti Diana Gomes, 2025 yılı Paskalya döneminde çikolata fiyatlarının daha yüksek olabileceği belirtildi.

Fiyatlardaki yükseliş, çiftçilerin çekirdekleri yerel tüccarlara sattıkları, onların da bunları işleme tesislerine ya da küresel tüccarlara sattıkları küresel tedarik zincirini bozulmuştu.

Küresel tüccarlar ise kakao çekirdeklerini ya da yağ, toz ve kakao likörü gibi kakao ürünlerini Nestle, Hershey ve Mondelez gibi küresel çikolata devlerine satmaktaydılar.

YEREL DÜZENLEYİCİLER ANLAŞMAYA UYMADILAR
Normal şartlarda büyük ölçüde düzenlemelere tabi olan kakao piyasasında, tüccarlar ve kakao işleme tesisleri yerel tüccarlardan önceden belirlenmiş fiyatlarla bir yıl öncesine kadar kakao çekirdeği satın almaktalardı. Yerel düzenleyiciler daha sonra çiftçilerin kakao çekirdeği için talep edebilecekleri tarla üretim fiyatını daha düşük hâle getirdi.

Ancak 2024 yılında olduğu gibi kıtlık dönemlerinde yerel tüccarlar kakao çekirdeklerini güvence altına almak için çiftçilere genellikle tarla fiyatı üzerinden prim ödediler.

Sonrasında tüccarlar kakao çekirdeklerini önceden anlaşılan fiyatlardan teslim etmek yerine spot piyasada daha yüksek fiyatlardan sattı.

Küresel tüccarlar çikolata şirketlerine olan yükümlülüklerini yerine getirmek için kakao çekirdeklerini herhangi bir fiyattan satın almak için acele ederlerken, yerel işleme tesisleri ise genellikle kakao çekirdeği sıkıntısı çekti.
Fildişi Sahili ve Gana, normalde yerel fabrikalara ucuz kredi vererek ya da küresel tüccarların satın alabilecekleri kakao çekirdeği miktarını sınırlayarak onları korumaya çalıştı.